اطلاق احوالیشمول حکم نسبت به حالات متفاوت مصداق جزئی را اطلاق احوالی گویند. ۱ - تعریفاطلاق احوالی، مقابل اطلاق افرادی می‌باشد و عبارت است از در نظر گرفتن اطلاق در معنایی جزئی، به حسب احوال متفاوتی که برای آن امکان دارد. ۲ - توضیحلحاظ شمول و سریان در مطلق به دو صورت است: ۱. لحاظ افراد، در جایی که معنا کلی و دارای افراد باشد؛ ۲. لحاظ احوال، در جایی که معنا جزئی باشد. ۳ - بررسی اطلاق احوالیاطلاق احوالی در جایی است که برای معنای جزئی، احوال متفاوتی باشد. در این حالت اگر چه معنا دارای یک فرد می‌باشد، ولی این فرد حالات مختلفی دارد، مثل: حالت مرض یا سلامتی، و یا حالت سواره یا پیاده بودن که بر زید عارض می‌شود؛ بنابراین، لفظ زید به لحاظ این احوال، اطلاق دارد؛ یعنی قابلیت صدق بر هر یک از این حالات را دارد و اگر گفته شود: «اکرم زیدا»، اطلاق احوالی، تمام حالات او را در بر می‌گیرد. [۲]
شیرازی، محمد، الاصول، ج۵، ص۵۹.
[۳]
شیرازی، محمد، الاصول، ج۵، ص۶۵.
[۴]
شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج۳، ص۲۵۵.
[۸]
سبزواری، عبدالاعلی، تهذیب الاصول، ج۱، ص۱۵۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۲۵، برگرفته از مقاله «اطلاق احوالی». رده‌های این صفحه : اطلاق
|